Zaterdag 6 augustus vond de wedstrijd SC Genemuiden – Jong Vitesse plaats. In deze wedstrijd kreeg scheidsrechter Lennart Fledderus de mogelijkheid om het AXIWI communicatie systeem uitgebreid te testen met zijn assistenten Syste Bosscha, Judith ter Bork en vierde official Michael Keizer.
De voorbereiding
Voorafgaand aan de wedstrijd is de voorbereiding van cruciaal belang. Door vroegtijdig met de assistenten te verzamelen op het sportpark zijn we een uur voor de aftrap het veld op gegaan en heeft iedere assistent zijn headset kunnen instellen zoals hij/zij dit wil. Denk hierbij aan het volume instellen, want de scheidsrechter is degene die het meeste communiceert. Daarnaast beschikt hij over het meest krachtige communicatiemiddel dat de scheidsrechter kan hebben; zijn fluit. Een uur voorafgaand aan de wedstrijd het veld op en het volume ingesteld, met als tip dat de assistenten en vierde official het volume zachter zouden zetten dan normaal. Dit i.v.m. het geluid van het fluitsignaal en het verbaal aanroepen van spelers/voordeel over de headset gaat. Een te hard afgestelde headset met een pittig fluitsignaal is niet aan te raden.
Daarnaast is het ook aan te raden om duidelijk afspraken te maken over het gebruik van de headset. Welke informatie wil je horen als scheidsrechter en op welke manier? Hierover hebben wij afspraken gemaakt om ‘keywoorden’ te gebruiken. Om zo heel simpel kort en krachtig te kunnen communiceren. Doeltrap, corner, overtreding, geel of wit gooit, stop het spel, geel of rood. Na het gebruik van een keywoord geef je een korte en krachtige toelichting over de situatie; ‘Gestrektbeen’ of ‘noppen vooruit op zijn enkel’ bijvoorbeeld.
De wedstrijd
Als scheidsrechter kom je in een wedstrijd ogen te kort om alles te kunnen zien. Er gebeurt tijdens een wedstrijd namelijk veel te veel om het allemaal zelf goed te kunnen waarnemen. Daarom staan er tijdens wedstrijden op hoger amateurniveau minimaal 3, soms 4 en in het betaalde voetbal zelfs 6 scheidsrechters en assisten in het veld. Een extra paar ogen is heel mooi, maar wat is de echte toegevoegde waarde van deze extra paar ogen als niet direct met elkaar kunt communiceren? Aan de hand van ondersteunende vlagsignalen is dat natuurlijk wel te doen, maar dit is direct voor iedereen zichtbaar en kan verkeerd opgevat worden door de scheidsrechter. Daarom is het van toegevoegde waarde om direct met elkaar te kunnen communiceren en het kort over de situatie te hebben, een besluit te nemen én deze gezamenlijk te verkopen.
Zo ook in de wedstrijd tussen sportclub Genemuiden en het Beloftenteam van Vitesse uit Arnhem. Deze wedstrijd stond onder leiding van 4 scheidsrechters. Na een paar minuten in de wedstrijd ben je al gewend om een oortje (headset) te dragen. De communicatie onderling begint ook al redelijk vlot te verlopen. De gevoeligheid die de headset met zich meebrengt is opvallend. De communicatie van een trainer richting de eerste assistent is mee te luisteren door de scheidsrechter. De vierde official is aan te raden om zijn microfoon te dempen, maar wel zo hard dat hij mee kan luisteren met de assistenten en scheidsrechter en zo op de hoogte blijft van de wedstrijd.
Naar mate de wedstrijd vordert wordt het communicatiesysteem op veel meer fronten toegepast. Voornamelijk eerst alleen bij doeltrappen, ingooien en hoekschoppen. Een mooie situatie waarbij de headset ideaal was, was een klutsbal die richting achterlijn rolde. In de tijd dat de bal richting de achterlijn rolde, heb ik overleg gehad met mijn assistent over wat de beslissing werd. Niemand heeft dit gemerkt en wij verkopen de beslissing gezamenlijk, zonder dat we naar elkaar bleven kijken en twijfelen, over wat er gegeven moest worden. Dat werkt erg lekker en is bevorderlijk voor de wedstrijd.
Later in de wedstrijd ging het communicatiesysteem ook een rol spelen bij de overtredingen. Eerst de communicatie via de headset en later een fluitsignaal dat gelijk ging met het ondersteunende vlagsignaal. De vierde official heeft hierin een kleinere rol, maar bijvoorbeeld bij snelle uitbraken of een lange bal van de doelman is het niet altijd mogelijk om als scheidsrechter het duel via de zijkant te zien. Hierin kan de vierde official een ondersteunende rol hebben, ten aanzien van duwtjes in de rug of een elleboog op in de nek leggen. Dit heeft een enkele keer plaats gevonden, zonder dat ik de overtreding heb kunnen waarnemen. Bij deze beslissingen heb ik volledig vertrouwd op mijn vierde official. Met dit communicatiesysteem is het wel van belang dat je op elkaar vertrouwt én dat je als scheidsrechter de assistenten en vierde official de vrijheid geeft tot het geven van een advies.
Daarnaast werkt een communicatiesysteem goed om elkaar te motiveren en te stimuleren. Op het moment dat je merkt dat iemand een steekje liet vallen, hebben wij elkaar opgepept en scherp gehouden gedurende de wedstrijd.
Uiteindelijk hebben wij met zijn vieren een super mooie wedstrijd geleid, waarin de communicatie en samenwerking tussen scheidsrechter en assistenten op een hoger niveau kwam. Is dit systeem een aanrader? Zeer zeker! In de hogere competities van het amateurvoetbal, waar met neutrale trio’s gewerkt wordt, is dit systeem zeker van toegevoegde waarde. Door dit systeem wordt de snelheid van het spel bevordert en kun je sneller en betere beslissingen nemen.
Tips voor de scheidsrechter
- Alleen gebruiken met neutrale assistenten;
- Maak duidelijke afspraken met de scheidsrechters en assistenten over het gebruik van de headset
- Geeft korte en duidelijke informatie;
- Durf te communiceren én elkaar te corrigeren;
- Fluit je eigen wedstrijd, maar met extra input. Laat je niet leiden door het systeem.
