Het einde van het seizoen is in zicht. Scheidsrechter Klaas is aangewezen op een wedstrijd tussen het al gedegradeerde Uden en middenmoter Bergeijk. “Een ontspannen zondag”, denkt Klaas. Maar niets bleek minder waar, het werd een lastige wedstrijd. En misschien had Klaas dat wel aan zichzelf te danken?

De sfeer voorafgaand aan de wedstrijd was erg gemoedelijk. Bergeijk stond stevig zesde, zonder uitzicht op plaats vijf. Ook de nummer zeven in de competitie had geen kans meer Bergeijk in te halen. Voor Uden was het doek helaas al enkele weken geleden gevallen. Puntloos werd de laatste plaats in de competitie bezet. “Nog een paar wedstrijden, dan gaan we met handbalpensioen”, vertelde de aanvoerder van Uden. De wedstrijd vanmiddag was slechts nog een formaliteit.

De sfeer in het veld is optimaal. Er werd wat gelachen om ludieke acties en de mooiste doelpunten van de middag werden door beide teams met applaus beloond. Toch ontstond er een kleine ergernis toen de beginworp van Uden door Bergeijk werd verstoord. Doordat de tegenstander de drie meter afstand even ‘vergat’ kon de snelle tegenaanval van Uden niet worden gespeeld. Klaas besloot de beginworp opnieuw uit te laten voeren. Hij liet het er verder bij. Het zou immers een ontspannen zondag worden.

Niet veel later, nog in de eerste speelhelft, staat Bergeijk plots met zeven veldspelers en een keeper te verdedigen. Uden protesteert. Klaas kijkt, stopt de speeltijd en gaat –zichtbaar voor iedereen– tellen. Nog voor hij tot handelen kan overgaan roept de coach: “stel sufkoppen, sla die feestjes op zaterdagavond toch eens over!” en richt zich tot Klaas: “Sorry hoor scheidsie, maar ze zijn nog niet allemaal wakker”. Eén speler maakt nogmaals excuses en verlaat het speelveld richting de wisselbank. Klaas besluit het team geen sanctie op te leggen. Het zou toch een ontspannen zondag worden?

Na een pauze van enkele minuten floot Klaas bij een stand van 13-12 in het voordeel van Uden de tweede helft aan. De score blijft gelijk opgaan en in het veld valt te merken dat beide teams deze wedstrijd toch wel willen winnen. Het is 15-16 en Bergeijk is in de aanval. Een loopfout, Klaas fluit ervoor. De speler gooit de bal na het fluitsignaal nog richting doel. De uitkomende keeper van Uden krijgt deze bal in zijn maag en de speeltijd wordt onderbroken voor een behandeling. Klaas kijkt en roept de speler van Bergeijk bij zich. “Dat doen we niet meer, hè. Als er gefloten wordt, leg je de bal gewoon neer. Ga zo meteen maar wel even een handje geven aan de keeper.” De speler begrijpt het en loopt naar de keeper om zijn excuses te maken. Uden is niet blij met de beslissing van de scheidsrechter. “Dit soort overtredingen moeten worden bestraft, ook in dit soort wedstrijden. Het is gewoon onsportief gedrag!” Klaas reageert: “Ach, dat de bal in zijn maag komt is in een ongelukje. We spelen verder”, in de hoop op een verder ontspannen verloop van de wedstrijd.

Met nog een paar minuten te spelen is de stand 23-23. Uden houdt zicht op de eerste punten van het seizoen. En dat in één van de laatste wedstrijden. Je merkt in het veld dat ze hiervoor willen vechten. Nog één keer alles uit de kast, daarna in de kantine het handbalpensioen tegemoet proosten. In de verdediging onderschept Uden de bal, de speler vertrekt al dribbelend richting het doel van de tegenstander. Vlak voor de middenlijn wordt hij van achteren neergetrokken aan het shirt. “Rood, ROOD!” klinkt er vanaf de wisselbank van Uden. Maar de veldspelers hebben het vertrouwen in de scheidsrechter reeds verloren. Klaas had immers de vorige overtredingen van Bergeijk ook al met de mantel der liefde bedekt. Als een speer sprinten de spelers van Uden naar de overtredende speler van Bergeijk. Eerst een kleine duw, dan een grote. Twee spelers van Bergeijk sluiten aan in het duw-en-trek werk op de middenlijn. Er ontstaat een grote chaos en Klaas verliest het overzicht. Uiteindelijk besluit hij de wedstrijd te staken. Van de twee spelers die het meest betrokken waren bij het opstootje maakt hij schriftelijk melding bij de bond. En zo werd het helaas geen ontspannen middag.

Wat ging er mis?

Klaas vertrouwde er teveel op dat de spelers er samen wel een leuke wedstrijd van zouden maken. Uden zou immers toch geen kans hebben op de overwinning, ze hadden dit seizoen nog geen punt gepakt. De acceptatie in het veld leek de hele tijd prima, richting tegenstander en richting scheidsrechter. Maar niets bleek minder waar. Uden was ongelukkig met het optreden van Klaas. Hij liet alles maar gebeuren, want de onderlinge acceptatie was ruim voldoende om de wedstrijd naar een goed einde te brengen.

Hoe te voorkomen?

Iedere wedstrijd opnieuw moet je als scheidsrechter aangeven wat je wel en niet toestaat. Spelers weten en voelen tot hoe ver ze kunnen gaan. Klaas heeft Bergeijk veel te veel ruimte gegeven en Uden werd hier de dupe van. Een ontspannen wedstrijd, prima! Maar wel volgens de spelregels en de principes van fair play. Houd een speler zich hier niet aan, spreek hem hier op aan. Bij herhaling volgt een bestraffing. Had Klaas de eerste (kleine) overtreding(en) van Bergeijk aangepakt, hadden ze hiervan geleerd en waren de (grotere) overtredingen aan het einde van de wedstrijd daarmee waarschijnlijk voorkomen. Bergeijk had dan geweten dat ze richting strafbank werden gezonden.

Tip!

Gebruik de eerste minuten van de wedstrijd om informatie te geven aan beide teams. Informatie door middel van een fluitsignaal, of misschien zelfs alleen maar oogcontact. Of gebruik de gele kaart als waarschuwing: “dit doen we vandaag niet!” Het is makkelijker om gedurende de wedstrijd de touwtjes te laten vieren dan ze aan te moeten trekken. “En nu gaat ‘ie opeens op zijn strepen staan”, klinkt het dan. Laat in het begin van de wedstrijd zien wat je wel en niet wil. De teams kunnen zich binnen die kaders begeven en zich (indien nodig) aanpassen. Als Klaas de wedstrijd op deze manier was ingegaan, had het waarschijnlijk een ontspannen middag geworden. Dat werd het helaas niet…

Nederlands Handbal Verbond